Meme Kanserinde Erken Teşhis Hayat Kurtatır

Sağlık Bakanlığı Sağlığın Geliştirilmesi Genel Müdürlüğü  "1-31 Ekim Dünya Meme Kanseri Farkındalık Ay"ı kapsamında yayınladığı bilgi notunda Meme Kanserinde erken teşhise dikkat çekerken,hastalığın tanısı,tedavisi, belirtileri ve risk faktörleri hakkında da önemli bilgilere yer verdi.

 “Erken Teşhis Hayat Kurtarır”

 Kadınlarda en sık görülen kanser türü olan meme kanseri, meme dokusunda yer alan hücrelerin kontrolsüz çoğalması ile ortaya çıkmaktadır. Dünyada en sık görülen on kanser arasında ilk sırada yer alan meme kanseri erkeklerde kadınlara nazaran daha az sıklıktaizlenmektedir. Diğer kanser türlerinde olduğu gibi meme kanserinde de erken teşhis çok önemlidir. Ülkemizde bir yıl içinde yaklaşık 19.000 kadına meme kanseri teşhisi konulmaktadır. Bakanlığımızca yürütülen tarama programlarının etkisi ile bugün hemen hemen tüm kanserler erken teşhis edilebilmektedir.Yürütülen toplum tabanlı taramalar yolu ile kadınlarımızda olası bir kanser gelişimi durumunda kanserli hücreyi henüz klinik bulgular ortaya çıkmadan tespit etmek ve kadınlarda meme kanserine bağlı ölüm hızını düşürmek mümkün olabilmektedir.

 Kanser Taramaları Nerelerde Yapılır?

 Ülkemizde kanser taramalarına tüm illerimizde Kanser Erken Teşhis, Tarama ve Eğitim  Merkezleri (KETEM) kurularak başlanmış, akabinde bu tarama programlarına Aile Sağlığı Merkezleri (ASM) ve Sağlıklı Hayat Merkezleri (SHM) dahil edilmiştir. Sözü edilen merkezlerimizde Avrupa Birliği Kalite Standartları’na uygun tarama programları ile ücretsiz olarak hizmet verilmektedir. Yine bu merkezlerimizde özellikle meme kanserine yönelik KKMM (Kendi Kendine Meme Muayenesi) eğitimi gibi halk eğitimleri de verilmektedir. Ulusal Kanser Kontrol Programımızda; tarama stratejilerinin yanı sıra kanserden korunma ve kanseri önleme programları olarak farkındalık çalışmaları da etkili olarak yürütülmektedir.

Korunma

Tüm kanserlerde olduğu gibi meme kanserinden korunmada da sebze ve meyveden

zengin sağlıklı diyet, fiziksel aktivite, kilo kontrolü, sigara ve alkol kullanımından uzak bir

yaşam biçimi son derece önemlidir. Bununla birlikte emzirmenin meme kanserinden

koruduğuna dair çok sayıda çalışma mevcuttur ve tüm annelerin bebeklerini en az 2 yıl süreyle

emzirmeleri önerilmektedir.

Meme kanserinde risk faktörleri:

 Kadın olmak: Kadınlarda erkeklerden 100 kat daha fazla meme kanseri

görülmektedir.

Yaş almak: Yaş arttıkça meme kanseri riski artmaktadır.

Ailede meme kanseri öyküsünün olması: Birinci derece akrabalarda (anne, kız

kardeş, kız çocuk) meme kanseri görülmesi, riski iki kat artırmaktadır. Meme kanseri

olan kadınların çoğunluğunda (yaklaşık 10 kişiden 8'inde) ailede meme kanseri öyküsü

olmadığını belirtmek önemlidir.

Kişinin bir memesinde kanser olması: Bu durum diğer memede ve aynı memenin diğer bölgelerinde kanser görülme riskini artırmaktadır.

Yoğun meme dokusuna sahip olmak,

Erken adet görmeye başlamak (özellikle 12 yaşından önce),

Menapoza 55 yaşından sonra girmek

Fazla kilolu ya da şişman (obez) olmak

Yeterli fiziksel aktivite yapmamak (hareketsiz bir yaşam sürmek)

Hiç doğum yapmamış olmak ya da ilk doğumunu 30 yaşından sonra yapmış olmak

Doğum kontrol hapı veya iğnesi kullanmak

Menopoz sonrası hormon tedavisi almak

Alkol kullanmak

 Meme Kanserinin Belirtileri

 Memelerinizin normalde nasıl göründüğünü ve nasıl hissettiğinizi bilmek, meme

sağlığının önemli bir parçasıdır. Meme kanserini olabildiğince erken yakalamak, başarılı bir

tedavi şansı sunar.

 Meme kanserinin en sık rastlanan belirtisi; memede ağrısız, zamanla büyüyen bir

yumrunun (kitlenin) ele gelmesi, hissedilmesidir.

Bir memenin tamamının veya bir kısmının şişmesi (belirgin bir yumru hissedilmese

bile)

Memede ya da meme ucunda ağrı,

Meme derisinde kaşıntı ve yanmayla belirgin yangısal durum (ekzema, mayasıl),

Meme ucunda çekilmeler,

Memede portakal kabuğu görünümü,

Meme derisinde tahriş,

Tek taraflı meme ucunda akıntı (özellikle kanlı akıntı),

Memenin bir kısmında veya tümünde şişlik, memede şekil değişikliği,

Meme ya da meme ucu derisinde kızarıklık, kabuklaşma, kalınlaşma,

Koltuk altında yumru (kitle), bazen memede yumru hissedilmeden önce, kanser koltuk

altında veya köprücük kemiğinin etrafında şişme veya yumruya neden olabilir.

Bu belirtilerden herhangi biri meme kanseri dışındaki durumlardan da kaynaklanabilmekle

birlikte sayılan belirtiler görüldüğünde, nedeninin bulunabilmesi için bir genel cerrahi

uzmanına muayene olunmalıdır.

 Tanı:

 Meme kanseri ileri evrelere gelene kadar belirti vermeyebilir. 40-69 yaş arası kadınlar için ayda bir kez kendi kendine meme muayenesi, yılda bir kez de sağlık kuruluşlarına kontrol önemlidir. 40-69 yaş aralığında tüm kadınlara 2 yılda bir mamografi çektirmesi önerilmektedir. Kadınlara tarama merkezlerimizde özellikle erken tanı için kendi kendine muayene yöntemi öğretilmektedir. Kadınlar 20 yaşından sonra her ay kendi kendine meme muayenesi yapmalıdır. Bu muayene ile özellikle deriye ve meme başına yakın tümörler kadının kendisi tarafından erken evrede fark edilebilir. Kanser şüphesi uyandıran kitleler diğer meme dokusundan daha sert yapıda (ceviz sertliğinde), sınırları net ayırt edilemeyen, hareketi kısıtlı ve genellikle ağrısızdırlar.

 Bu muayene sırasında şunlara dikkat edilmelidir:

Her iki memenin görüntüsü simetrik mi?

Meme başı ve derisinde çökme veya çekilme var mı?

Deride kızarıklık ve ödem var mı?

Meme başında renk değişikliği var mı?

 Tedavi

 Meme kanserinde ilaç tedavisi (kemoterapi), ışın tedavisi (radyoterapi) ve cerrahi yöntem gibi tedavi seçenekleri uygulanmakla beraber tedavide kitlenin yeri, evresi, hastanın yaşı ve diğer sağlık sorunlarının var olup olmaması gibi birden fazla faktör etkilidir. Kanser Dairesi Başkanlığı WEB sitesinden tüm kanser türleri için gerekli dökümanlara ulaşabilir ve ‘’Hangi Tarama Bana Uygun’’ linkini kullanarak size en yakın tarama merkezini öğrenebilirsiniZ.